Nieuws

Een veteraan vertelt: lkol b.d. Ronand Luijters over Afghanistan

Op vrijdag 29 november 2019 heeft de 48e editie van “Een veteraan vertelt” plaatsgevonden. Een 35-tal geïnteresseerde luisteraars hadden de verkeersdrukte wegens Black Friday in Roermond weten te trotseren en het Paviljoen bereikt om naar het verhaal van Ronand Luijters te luisteren. Hij was voor de tweede keer te gast als spreker. Hij begon zijn verhaal met duidelijk te maken wat een veteraan is: militairen die actief zijn of zijn geweest, op missie zijn geweest in oorlogsgebieden of aan een opbouwmissie hebben deelgenomen in opdracht van de NATO, VN en/of EU. Enkele indrukwekkende getallen passeerden de revue: op dit moment telt Nederland zo’n 115.000 veteranen, waarvan er nog 30.000 in actieve dienst zijn. In deze aantallen zijn 6.000 vrouwelijke militairen meegeteld. Vervolgens kwam de geschiedenis van de missies na de Tweede Wereldoorlog aan de orde: Nederlands Indië, Korea, Nieuw Guinea, Libanon, daarna Bosnië, Irak en Afghanistan. Daarna volgen nog vele kleine missies. Momenteel lopen nog 25 missies over de hele wereld.

Vervolgens stond Ronand uitgebreid stil bij zijn missie in Afghanistan, waaraan hij in 2003 en 2004 heeft deelgenomen. Vroeger was Afghanistan een relatief rustig en bijzonder mooi land, een Koninkrijk met mooie moskeeën (in Kabul zijn nog 2 prachtige moskeeën gespaard gebleven). Hierin kwam verandering toen in 1973 een staatsgreep werd gepleegd, de koning werd afgezet en de republiek werd uitgeroepen. In de jaren daarna werden de oppositiepartijen onderdrukt, er kwam een nieuwe grondwet, de sharia werd ingevoerd. In 1978 pleegden linkse officieren een geslaagde coup en werd de macht overgedragen aan een meer democratisch georiënteerde regering, die landhervormingen, vrouwenemancipatie, modernisering van de islam enz. wilde invoeren. Tussen de Premier en Vice Premier ontstonden grote meningsverschillen over deze hervormingen en de wijze van samenwerking met de Sovjets. Uiteindelijk leidde dit in 1979 tot de bezetting van Afghanistan door de Sovjet Unie, welke duurde tot 1989. Daarna volgde een onrustige periode. In 1994 zag de Taliban het levenslicht. Na de aanslagen op 11 september 2001 viel de VS Afghanistan binnen omdat Afghanistan de eisen van de VS na de aanslagen niet wilde inwilligen. Na de verwoestingen door de recente oorlogen was het belangrijk dat het land opnieuw werd opgebouwd: de ISAF missie ontstond.

Nederland heeft bijna 13 jaar lang een bijdrage geleverd aan deze missie in Uruzgan, hetgeen een van de moeilijkste provincies bleek. Na 2018 wordt door Nederland alleen nog een bijdrage geleverd aan de training van de inheemse bevolking. Toen Ronand in 2003 in Kabul landde, waren de eerste beelden een blik op een oorlogsgebied; achtergelaten Russisch oorlogsmaterieel, veelal geboobytrapt door de Taliban. Om dit op te ruimen werden zware tanks ingezet, die uitgerust waren om de mijnen op te ruimen en het vliegveld schoon te vegen.

Zijn functie in de logistiek maakte het voor Ronand mogelijk kennis te maken met vele delen van het grote land  en de mensen die daar leven. Hij kon zodoende praten met heel veel mensen, die erg vriendelijk waren. Ook maakte hij kennis met de War Lords, de krijgsheren. Deze mannen maakten de dienst uit; zij verdienden veel geld aan papaver, wapenhandel enz. Belangrijk voor hem waren de burgemeesters, die probeerden voor de lokale bevolking het beste te doen. Er was een groot verschil tussen arm en rijk. Voor het verplaatsen tussen de verschillende locaties maakte hij vaak gebruik van de ringweg die onder het Russisch bewind was aangelegd. Bij voorkeur reisde Ronand echter per helikopter o.a. met een  Black Hawk, dat ging sneller en makkelijker.   

Ronand bleek een passie te hebben voor vliegen met allerlei verschillende luchtvoertuigen. Wat vooral opviel in Afghanistan was het alom aanwezige stof. Overal was er stof; buiten, binnen, in je eten, echt overal. Dit was een aanslag op mens en materieel. De inheemse bevolking ziet er vaak zeer oud uit. De slijtage wordt veroorzaakt door slechte, eenzijdige voeding, vuil water, de hitte en het stof. De gemiddelde levensverwachting ligt tussen de 55 – 60 jaar!

Met collega’s heeft Ronand een eigen actie opgezet ten behoeve van het Hospitaal in Kabul. Toen ze daar de situatie in ogenschouw namen was deze allerbelabberdst. Er was gebrek aan alles. Geen verbandmateriaal, geen operatiemateriaal, eigenlijk gebrek aan alles om de simpele taken van een ziekenhuis vorm te geven. Er werden verschillende ziekenhuizen in Nederland aangeschreven en het resultaat mocht er zijn. Er werd heel veel gedoneerd; tot en met operatiekamers. Alles werd via een transportkanaal van Defensie naar Kabul verscheept. Daarna is er maandelijks aanvoer geregeld van verbandmateriaal.  

Geïnspireerd door hun vader hebben de kinderen Luijters ook een actie opgestart. In het oorlogsgebied waren er geen scholen meer, geen spullen meer voor onderwijs. Zijn kinderen hebben van alles verzameld: speelgoed en schoolmateriaal. Uiteindelijk hebben ze 15 ton kunnen verschepen. 2 Grote vrachtwagens vol zijn via Duitse vliegvelden naar Kabul verplaatst en daar uitgedeeld.

Bijna aan het einde van het verhaal zegt Ronand dat de Taliban nu weer behoorlijk sterk wordt. Er vallen steeds meer slachtoffers. De Taliban is ook meer extreem en rancuneus geworden. Ze zijn hypermodern uitgerust en maken gebruik van drones. Hun wandaden filmen ze en zetten deze op de verschillende (internationale) media om af te schrikken.

Ronand sluit af met de ceremonies die elke veteraan één maand na de missie ten deel valt. Men krijgt dan een medaille uitgereikt en een anjer speld. Verder krijgen de kinderen van de veteraan een kettinkje met een duifje.

Ronand hartelijk dank voor je verhaal. De luisteraars hingen aan je lippen; dat zegt genoeg.

Naar de foto’s van dhr. Pim Ermers: >

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

. In zijn presentatie een aantal hoofdzaken zodat het een geheel doorlopend verhaal werd. Hij begon dan ook zijn verhaal met: 'Wat is een veteraan?' Door zijn vele presentaties op scholen was het voor de leerlingen niet altijd duidelijk wat dat betekent en wie zich nu veteraan mag noemen.

Daarna kwam de geschiedenis van Afghanistan en het inzetgebied aan bod. Dit was een goede inleiding naar zijn missie in Afghanistan als Hoofd CJ4, In 2003 heeft hij alle voorbereiden moeten treffen om het hoofdkwartier van de Duitsers in Kaboel over te nemen. De Toekomst veteraan in hart en nieren en trots. Tevens is Ronand secretaris van Wounded Warriors.

Het was een zeer interessante avond en de deelnemers waren aandachtig bij zijn presentatie.