Nieuws

Thema avond “Gaza: in de branding van het Palestijnse vraagstuk” met Arie van der Lee

Op vrijdag 31 mei 2019 bood de Bond van Wapenbroeders, Afdeling Roermond en Venlo een podium aan Arie van der Lee in het Generaal Spoorpaviljoen te Roermond. De titel voor zijn lezing was “Gaza: in de branding van het Palestijnse vraagstuk”.  Gedurende de afgelopen jaren is Arie 4 keer naar de Gaza strook geweest o.a. voor een internationaal fonds ten behoeve van een kerkelijke organisatie; voor de R.K. Ridderorde van het Heilig Graf; voor het internationale Rode Kruis. Zijn meest recente bezoek was eind 2018.

“De Gazastrook heeft een oppervlakte van ongeveer 360 km² iets groter dan “ons” Vlieland en ligt ingeklemd tussen Israël, Egypte en de Middellandse Zee. Er wonen 1,9 miljoen mensen, waarvan een paar duizend christenen, die hier als het ware vastzitten en geen kant op kunnen” zo begint Arie zijn verhaal. In de inleiding ging hij dieper in op het conflict tussen de Joodse staat Israël en de situatie van de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in het bijzonder in Gaza, waar 8 vluchtelingenkampen liggen en een groot aantal inwoners gehuisvest zijn.

Gaza werd gecreëerd na het Camp David akkoord omdat de Palestijnen ook een eigen gebied moesten hebben om te leven. Israël zette er direct een hek omheen en controleert sindsdien het gebied: niemand erin, niemand eruit. Het gevolg is een erbarmelijke economie: 41 % van de mensen leven onder de armoedegrens; 1 miljoen mensen zijn afhankelijk van hulporganisaties. Gaza is erg afhankelijk van Israël: b.v. voor de levering van elektriciteit, die vaak maar 2 tot maximaal 4 uur per etmaal (’s-nachts) beschikbaar is.

Arie schetst een land waar in 10 jaar tijd 5 oorlogen hebben gewoed en met vele bombardementen en waar bijna iedereen afhankelijk is van hulp van buitenaf.  Veel mensen leven in tenten omdat hun huizen zijn verwoest door de Israëlische bombardementen. Zodra weer iets is opgebouwd zoals infrastructuur of overheidsgebouwen, dan kunnen deze bij een volgend bombardement weer als doelwit dienen. De door de Hamas afgevuurde projectielen, afkomstig van Irak en Qatar, richting Israël worden nagenoeg allemaal afgevangen  door antiraketsystemen die in Israël geplaatst zijn en gefinancierd zijn door Amerikaanse Joden. Na elke aanval volgt vergelding in de vorm van een bombardement. Zo wordt een vicieuze cirkel van geweld over en weer in stand gehouden. 

Jaarlijks heeft het Nederlandse Rode Kruis € 1 miljoen beschikbaar voor hulp in Gaza o.a. via de Rode Halvemaan organisatie en een kadervormingsproject werd b.v. gefinancierd door Serious Request. Verder gaat er geld naar regionale klinieken en preventieve gezondheidsvoorlichting m.n. voor vrouwengroepen. Afgestudeerde studenten hebben nauwelijks perspectief en vluchten vaak naar Egypte en Jordanië. Het verhaal van Arie geeft een absoluut hopeloze situatie weer waar de mensen in Gaza dagelijks mee geconfronteerd worden.

Na de pauze wordt er kort ingegaan op de ontstaansgeschiedenis van de staat Israël die verleden jaar het 70 jarig bestaan vierde. De droom van de Joden was een eigen staat voor alle joden. Deze wens heeft zijn oorsprong in de religie en met name in de tijd van Abraham: een eigen staat voor alle joden. In 1917 komt de Britse overheid met de Balfour-verklaring. Balfour, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, spreekt daarin de intentie uit om in Palestina een “nationaal thuis voor het Joodse volk” te maken. Dit leidt tot grote onvrede bij de Arabische bevolking, die zich bedrogen voelt. Gevoed door het groeiend antisemitisme aan het einde van de 19e eeuw en het begin van vorige eeuw gaan na de Balfour-verklaring van 1917 en het einde van de Tweede Wereldoorlog steeds meer Joden verhuizen naar wat dan Brits mandaatgebied Palestina is.

Na de Tweede Wereldoorlog vinden de Britten dat de net opgerichte Verenigde Naties zich maar moeten buigen over het probleem. De Verenigde Naties stellen voor het gebied in een Arabisch en een Joods deel op te splitsen. En Jeruzalem moet onder internationaal gezag komen. De Arabische leiders zien het plan niet zitten in tegenstelling tot de Joodse leiders. Op 14 mei 1948, op de dag dat de laatste Britse troepen vertrekken, roepen zij de staat Israël uit. De eerste premier van het kersverse land Israël is Ben Gurion. In 1948 is dan al de eerste oorlog in dat gebied; de Palestijnen worden uit hun huizen verdreven en moeten het onderspit delven. De Palestijnen worden in vluchtelingenkampen ondergebracht, die nu al meer dan 70 jaar bestaan. Sedertdien zijn er steeds, soms heftige conflicten tussen Israël en de Palestijnen. In 1967 is in de 6 daagse oorlog bijvoorbeeld de Klaagmuur en een groot deel van het grondgebied heroverd.

Arie heeft grote bewondering voor de toenmalige minister van defensie en later premier van Israel Yitzak Rabin. Hij is als enige premier in staat geweest om met de Palestijnen tot een vredesakkoord te komen. Daartoe moest hij een groot deel van het terrein dat hij eerst veroverd had weer teruggeven aan de omliggende Arabische landen Egypte en Jordanië. Is er een oplossing voor het probleem tussen Israël en de Palestijnen? Volgens Arie is dat een erg moeilijk probleem. In de huidige tijd hebben we geen leiders van het niveau van uit de tijd van Rabin. Het antisemitisme groeit weer en dat is een kwalijke zaak, zo besluit Arie zijn verhaal.

We kijken terug op een bijzonder interessante avond met een bijzonder verhaal.

Naar de foto’s van dhr. Pim Ermers: > volgen later
Naar de foto’s van dhr. Thei Willen: > volgen later