Waardige herdenking van de bevrijding van Goirle

23 Oktober 2023 - uur

Op 22 oktober 2023 organiseerde de Bond van Wapenbroeders, Afdeling Midden-Brabant een herdenking ter gelegenheid van 79-jarige bevrijding van Goirle. Naast de burgemeester Van Stappershoef en de wethouders Criens en Van Dijk, vertegenwoordigers van politieke partijen, de Britse familie Conde en andere genodigden, waren dit jaar voor het eerst ook de jeugdburgemeester Stan Bremer en de jeugdgemeenteraad van Goirle aanwezig. Onder een flinke publieke belangstelling begon de herdenking om precies 14.00 uur met de opmars van 7 vaandels en banieren, vooraf gegaan door de piper Willy McVean.

Na het welkomstwoord door de voorzitter dhr. Jan Schrijver stond de burgemeester van Goirle, dhr. Mark van Stappershoef uitvoerig stil bij de gitzwarte periode van de oorlogsjaren in Goirle.  

Hij zei onder meer: ‘Over de oorlog in Goirle en Riel valt veel te vertellen. Dat deed ik de afgelopen jaren dan ook steeds. Net zoals mijn ambtsvoorgangers dat deden. 

Op deze herdenkingsplek hier op ons kerkhof. Altijd op de zondag vóór 27 oktober’.

Vervolgens gaf hij aan ‘En bij al die uiteenlopende herdenkingen, op al die verschillende plaatsen, is er één indringende boodschap. Eén boodschap die wereldwijd en elk jaar terugkomt. Eén boodschap die miljoenen mensen in alle talen steeds opnieuw naar elkaar uitspreken. En die boodschap is: Dit Nooit Meer!

Tot slot had hij een aansporing voor de aanwezige jeugd. ‘Het is belangrijk dat het indringende leed, de vele slachtoffers en het grote verdriet nooit vergeten worden. Daarom moeten ook júllie de verhalen uit de oorlog blijven vertellen. Daarom moeten ook júllie blijven herdenken. Overal en elk jaar opnieuw. En dat niet alleen. Want het is goed om erover te spreken, maar nog beter om ernaar te handelen. En misschien, heel misschien, komt er dan ooit nog een tijd waarin er nergens op de wereld een oorlog is. En dus overal vrede. Dankzij jullie komt er misschien ooit echt betekenis aan die indringende boodschap: Dit Nooit Meer!

Hierna vertelde Wapenbroeder Hans Kroes het verhaal. Normaal wordt het verhaal verteld over een geallieerde militair. Dit keer werd de traditie doorbroken door te vertellen over de drie Goirlese militairen, die tijdens WO II  om het leven zijn gekomen. Dit zijn Anton Versteden, Adrianus Mallens en Jan van der Wal. Daarnaast werd ook aandacht besteed aan de in het voormalig Nederlands-Indië omgekomen Goirlenaren alsmede aan de omgekomen Goirlese verzetstrijders. Zijn volledige bijdrage is hieronder te lezen.

Na het dodenappèl werd de Act of Remembrance werd de heer Pete Conde. Na het spelen van de ‘Last Post’ volgde 1 minuut stilte. Bij de graven en bij het monument werden aansluiten bloemen gelegd. Ook de jeugdburgemeester Stan Bremer legde met jeugdgemeenteraadslid Benthe Schellekens bloemen. 

Het tweede deel van de plechtigheid was gericht op het vieren van de vrijheid.

De twee leerlingen Yara en Chloey van BS De Bron hadden weer mooie gedichten gemaakt over de vrijheid. Vervolgens volgde de overdracht van het monument en de graven van groep 8 van BS De Bron naar groep 7. 

Marij van Belkom vertolkte weer op bijzondere wijze het lied ‘We’ll meet again’. De herdenking werd afgesloten met het Wilhelmus en een defilé langs de graven. Daarna konden de aanwezigen nog napraten met een kopje koffie in Cultureel Centrum Jan van Besouw.

Naar de foto's van mevr. Ineke van Kleijnenbreugel: >

Naar de video van dhr. Hans van Kleijnenbreugel: > volgt

Naar de video van de Lokale Omroep Goirle: >

Gedicht van Yara:
In de Tweede Wereldoorlog streden er militairen voor ons
Zij hebben hun leven geofferd voor onze vrijheid
Daarom leven wij hier nu in vrede
In de Tweede Wereldoorlog streden er militairen voor ons
Wij zijn ze dankbaar en daarom herdenken we ze vandaag
Zij hebben hun  leven opgeofferd voor onze vrijheid
Vandaag sta ik ook stil bij de mensen, die nog altijd strijden voor vrede
Want er wordt nog steeds op plekken gevochten om te kunnen leven in vrijheid

Gedicht van Chloey: volgt

 

VERTEL HET VERHAAL, HERINNER HET VERHAAL, ZODAT WIJ HEN NIET VERGETEN

Sinds lange tijd vertellen wij het verhaal van buitenlandse geallieerde militairen, die op dit kerkhof zijn begraven. Deze keer doorbreken wij deze traditie en besteden wij aandacht aan een aantal Goirlese militairen, die zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog als in het voormalig Nederlands-Indië om het leven zijn gekomen.

Als enige Nederlandse militair is Anton Versteden hier op dit kerkhof begraven.

In 1919 werd hij in Goirle geboren. Na enkele jaren op het Sint-Odulphuslyceum in Tilburg en ging hij aan het werk op het gemeentehuis van Goirle. Toen in het najaar van 1939 de oorlogsdreiging ook voor Nederland sterk toenam, werd Anton als soldaat ingedeeld bij het Depotbataljon in Delft. Daarbij maakte hij onderdeel uit van de verdediging van de Vesting Holland.

Op 10 mei 1940 viel het Duitse leger Nederland binnen. De Luftwaffe vloog voor de grondtroepen uit om met valschermjagers strategische doelen verderop in Holland in te nemen. Nederland werd zo tot een snelle capitulatie gedwongen. Ook in Delft kwam het tot hevige gevechten tussen de Nederlandse verdedigers en Duitse parachutisten. Anton raakte op die eerste oorlogsdag tijdens een vuurgevecht in de Wippolder zwaar gewond door een kogel in zijn rechter bovenbeen.

De volgende dag, toen hij liggend in een sloot werd gevonden, werd hij overgebracht naar een ziekenhuis in Delft. De geboden hulp mocht niet meer baten. In de avond van 11 mei 1940 bezweek Anton aan te groot bloedverlies en een opgelopen infectie. Anton is 20 jaar geworden en werd op dit kerkhof begraven.

Adrianus Mallens werd in 1911 in Tilburg geboren en woonde in Goirle. Opgeroepen voor de dienstplicht, meldde hij zich voor de militaire dienst bij de Koninklijke Landmacht en werd ingedeeld bij het Grensbataljon Jagers.

Nadat de landsverdediging in de meidagen van 1940 was bezweken onder de binnengevallen Duitse legermacht, trok Adrianus zich met zijn eenheid terug naar Breda, toen naar Zeeland en vervolgens naar Duinkerke in Noord-Frankrijk. De toestand daar was uiterst chaotisch. De aanwezigheid van duizenden Nederlandse militairen leidde tot irritatie bij de Franse commandant van de stad. Hij sommeerde de Nederlanders al hun wapens en hun materieel af te geven en de stad te verlaten.

Daartoe werd het vrachtschip Pavon gevorderd, zodat de Nederlandse militairen naar La Rochelle konden evacueren. Aan boord van het overvol geladen schip bevonden zich een kleine 1500 Nederlandse militairen, voor het merendeel troepen uit oostelijk Noord-Brabant.

In de avond van 20 mei 1940 verliet de Pavon met vier kleine escorteschepen de haven van Duinkerke en bleef dicht bij de kust. Enkele kilometers voorbij de haven kreeg de Luftwaffe het schip door de heldere maan snel in het zicht. Een Duitse jager nam de Pavon onder vuur. Een voltreffer sloeg midscheeps in met veel slachtoffers tot gevolg.

Toen de lading katoen aan boord vlam vatte, ontstond er een enorme vuurzee met totale paniek tot gevolg. Tegen de ochtend werd het schip met nog honderd gewonden aan boord volledig geëvacueerd. Aan land werden de Nederlandse militairen door de Duitsers geïnterneerd en te voet weggevoerd. De scheepsramp van de Pavon kostte aan zeker vijftig man het leven. Een van hen was Adrianus.

Op 27 mei 1940 bezweek hij aan zijn opgelopen verwondingen tijdens de ramp in het ziekenhuis in Calais. Adrianus was 28 jaar geworden.

In 1956 werd hij als onbekende soldaat overgebracht naar het Nederlands Ereveld te Senlis bij Parijs. Door de oplettendheid van een vakantieganger werd de verblijfplaats van Adrianus duidelijk, waar de familie al lang naar had gezocht. In september 1965, dus 25 jaar later, kon de familie samen met  pastoor Van Riel, voor het eerst het graf in Frankrijk bezoeken.

Jan van der Wal was in 1912 geboren en werd in 1937 vanuit Enschede in Goirle ingeschreven. Als dienstplichtig Luitenant lag hij met zijn eenheid bij de brug van Heumen onder Nijmegen. Op 10 mei 1940, bij het aanbreken van de dag, verschenen voor de brug vier Nederlands sprekende marechaussees met een dertigtal burgers, die in veiligheid moesten worden gebracht. Het bleek een hinderlaag. Eenmaal over de brug gekomen ontpopte de groep zich als een vermomd Duits overvalcommando. Door de verwarring veroverden de Duitsers de brug. Onder aanvoering van drie luitenants, waaronder Jan van der Wal, trachten de  Nederlandse troepen om de brug weer in bezit te krijgen.

Door mitrailleurvuur kwam hij hierbij om het leven. Later werd Jan van der Wal wegens betoonde moed postuum onderscheiden met het bronzen kruis.

Er is een aantal Goirlese militairen, die na onze bevrijding op 27 oktober 1944 in een ver land om het leven zijn gekomen en waaraan wij relatief weinig aandacht hebben besteed.
In het voormalige gemeentehuis De Vijf Bogen hangt een plaquette met de aanhef: ‘Band Nederland – Indië’. Hierop zijn de namen vermeld:
- Johannes Jansen 1947,
- Petrus Vermeeren 1947,
- Hendricus van de Ven 1949 en
- Cornelus Verhoeven 1949.

Dit zijn gesneuvelde Goirlese jonge mannen, die bij de uitvoering hij hun Vaderlandse plicht in een ver land, het voormalige Nederlands-Indië, om het leven zijn gekomen. 

Ook op dit kerkhof is er een gedenksteen voor deze jonge mannen te vinden. Bij een andere gelegenheid zullen wij aan hen meer aandacht moeten besteden, evenals de verzetsstrijders in Goirle, die tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven zijn gekomen.

VERTEL HET VERHAAL, HERINNER HET VERHAAL, ZODAT WIJ HEN NIET VERGETEN

Nieuws